Πες το με 140 χαρακτήρες! Η πρόκληση αυτή ανέβασε ραγδαία ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης στις πρώτες θέσεις του παγκόσμιου διαδικτύου, παρόλες τις ιδιαιτερότητές του.
Σήμερα, στη δεκαετή πορεία του, το Twitter έχει πάνω από 310 εκατομμύρια ενεργούς χρήστες ανά μήνα και έρχεται δεύτερο μετά το Facebook στον ανταγωνισμό των social media.
Στην Ελλάδα η διείσδυση του Twitter είναι σχετικά μικρή, όμως αντίθετα από το Facebook, η ιστοσελίδα με το χαρακτηριστικό γαλάζιο πουλάκι για σήμα ακούγεται στο δημόσιο λόγο όλο και περισσότερο.
Τα δελτία ειδήσεων μεταφέρουν δηλώσεις πολιτικών από το Twitter με την επισημότητα που παλιότερα έδινε το “περιστύλιο της Βουλής”.
Διασημότητες κάθε είδους επιλέγουν το Twitter ως επί το πλείστον για την επικοινωνία με το κοινό τους και η αλληλεπίδραση αυτή πολλές φορές γίνεται η ίδια “ρεπορτάζ” στις σχετικές τηλεοπτικές εκπομπές.
Ένας μικρόκοσμος όπου συνυπάρχουν ο Justin Bieber με τα τρολ της πλατείας Κουμουνδούρου προσπαθεί να χωρέσει σε 140 χαρακτήρες.
Η αρχική σελίδα του Twitter, εξατομικευμένη για κάθε χρήστη ανάλογα με τους λογαριασμούς που επέλεξε να ακολουθεί, δεν μοιάζει καθόλου με αυτήν του Facebook. Το Twitter έχει τους δικούς του κανόνες, τους δικούς του ανθρώπους και εν τέλει τις δικές του “φυλές”.
Ποτέ δεν υπάρχουν στεγανά, όμως μπορούμε να ξεχωρίσουμε σε γενικές γραμμές δύο μεγάλες οικογένειες: Το σοβαρό Twitter και το ανάλαφρο.
Από τους New York Times στα τρολ
Στο σοβαρό Twitter ξεχωρίζουν οι πολιτικοί, οι ειδησεογραφικοί οργανισμοί και οι δημοσιογράφοι.
Πολιτευτές, βουλευτές και μέλη της κυβέρνησης χρησιμοποιούν κατά κόρον το Twitter για την επικοινωνία τους. Τις περισσότερες φορές είναι επαγγελματίες συνεργάτες των πολιτικών αυτοί που κάνουν τη δουλειά, αποκόβοντας ατάκες από συνεντεύξεις ή δηλώσεις και προσαρμόζοντάς τις σε ένα τουίτ. Οι ενημερωτικές ιστοσελίδες τις περισσότερες φορές ενημερώνουν αυτόματα το προφίλ τους με τον τίτλο κάθε είδησης που ανεβάζουν χρησιμοποιώντας ψηφιακές εφαρμογές (bots).
Ξένα ενημερωτικά μέσα κυρίως, όπως οι New York Times που έχουν δεκάδες εκατομμύρια ακόλουθους, απασχολούν αρχισυντάκτες για την ενημέρωση του Twitter.
During the Iraq War, U.S. troops found thousands of chemical weapons. The war’s untold story: http://t.co/ksfkwjsySC pic.twitter.com/jy49WTAygF
— The New York Times (@nytimes) 15 Οκτωβρίου 2014
Το Twitter είναι όμως και η επιλογή ψηφιακών ακτιβιστών, όπως ο Έντουαρντ Σνόουντεν ή ο Τζούλιαν Ασάνζ για την αδιαμεσολάβητη επικοινωνία τους με εκατομμύρια ενεργούς πολίτες.
Η αμεσότητα του Twitter σε συνδυασμό με τη δυνατότητα που δίνει για παράλληλη παρακολούθηση πολλαπλών καναλιών ενημέρωσης, του δίνει ένα πολύ μεγάλο προτέρημα ως μέσου πληροφόρησης σε σύγκριση με τα παραδοσιακά μέσα, όπως η τηλεόραση.
Στο Twitter “αναπνέουν” οι εναλλακτικές ειδήσεις, η πληροφόρηση σε συνθήκες απαγορεύσεων (όπως πρόσφατα το στρατιωτικό πραξικόπημα στην Τουρκία) ενώ από το Twitter ξεπήδησε η “δημοσιογραφία των πολιτών”, το ρεύμα μιας από τα κάτω ενημέρωσης που παρακάμπτει το κατεστημένο των ΜΜΕ και τα φίλτρα τους.
Στην ίδια οικογένεια ανήκουν όμως και οι λογαριασμοί των περίφημων τρολ.
Ψευδώνυμα προφίλ τα οποία χειρίζονται συνεργάτες πολιτικών ή κομμάτων με μόνο στόχο να αβαντάρουν τους εργοδότες τους με κάθε τρόπο και να την …πέφτουν στους αντιπάλους με κακίες. Εκατοντάδες τέτοια προφίλ φουσκώνουν με retweet γνωστούς πολιτικούς δίνοντάς τους μια ψεύτικη εικόνα πολιτικής επιρροής.
Τηλεορασόπληκτοι και ρομαντικοί
Στην άλλη πλευρά του Twitter, θα βρούμε ριζικά διαφορετικό περιεχόμενο.
Τα ρομαντικά “ακάου” (όπως γράφεται στην αργκό του Twitter το προφίλ – λογαριασμός) μονολογούν για ιδανικούς έρωτες και αφιερώνουν τραγούδια και στίχους.
Όσο μεγαλώνεις,συνειδητοποιεις ότι δεν έχουν σημασία τα υλικά αγαθα💎ούτε η περηφάνια κ το εγώ σου,αλλά η καρδιά κ για ποιον χτυπά.Καληνύχτα pic.twitter.com/ZWUtyiyjgr
— STELLA (@z0uzouna) 13 Δεκεμβρίου 2016
Από κοντά βρίσκονται τα πρόστυχα προφίλ, ψευδώνυμα πάντα, με χοντρά αστεία και σκληρή γλώσσα που συνήθως φανερώνει μια σπάνια αίσθηση του χιούμορ, απελευθερωμένη από συμβατικότητες.
Κάποτε λέγαμε ο κόσμος καίγεται κ το μουνί χτενίζεται. Μετά εγινε ξυρίζεται, μετά βγήκαν τα λέιζερ κ κάπως έτσι εξαφανίζονται τα λαϊκά ρητά.
— Αντζούγια αλάν (@Antzougialan) 10 Ιουνίου 2015
Χιουμοριστικά προφίλ φροντίζουν να τροφοδοτούν το ελληνικό διαδίκτυο με σεξουαλικού περιεχομένου ατάκες και πολιτικά memes (φωτογραφίες με χιουμοριστικές λεζάντες), ενώ το Twitter είναι ιδανικό μέρος για λογοπαίγνια κάθε είδους.
Πήγα στην εφορία με το ΑΦΜ του δικού μου+ρώτησα πότε πρέπει να υποβάλει δήλωση.Με ρώτησαν σε τι τελειώνει.Τους είπα “Συνήθως στα βυζιά μου”
— Mavrogata (@MustaKissa6) 21 Ιουλίου 2013
Τηλεορασόπληκτοι είναι αυτοί που χρησιμοποιούν το Twitter στα hashtag των εκπομπών για σχολιασμό όσων εμφανίζονται στη μικρή οθόνη. Οι πιο ζωηρές συζητήσεις στο ελληνικό Twitter αφορούν την tv.
Αν το τουίτερ ειναι ο μικρόκοσμος της κοινωνίας τότε ο λαός δεν θέλει επανάσταση, αλλά παρέα όταν βλέπει τηλεόραση
— διογενης ο κλινικος (@kanekos69) 9 Φεβρουαρίου 2014
Η τηλεόραση όμως ευθύνεται και για ένα άλλο είδος προφίλ, τα …διαγωνιστικά. Το “κάντε retweet και κερδίστε…” με αδιάφορο το αντικείμενο του δώρου (ακόμη κι ένα σαμπουάν) κάνει πραγματικά θραύση κερδίζοντας κυριολεκτικά δεκάδες χιλιάδες αλληλεπιδράσεις. Αυτά τα τουίτ είναι και τα πιο δημοφιλή του ελληνικού Twitter. Υπάρχουν λοιπόν χρήστες που δημιουργούν προφίλ μόνο και μόνο για τη χαρά αυτού του παιχνιδιού.
Αγαπες μου σημερα κοντα μας η MAC !!! Καντε retweet κ 5 απο εσας κερδιζετε απο μια παλετα με σκιες 💕💕💕💕💕💕💕💕💕💕 pic.twitter.com/7Y0t2Utfni
— Ελένη (@Eleni_AlphaTV) 30 Νοεμβρίου 2015
Ό,τι λάμπει στο Twitter δεν είναι αστέρι
Και βέβαια οι τηλεπερσόνες είναι οι χρήστες που έχουν και τη μεγαλύτερη δημοφιλία στο Twitter.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι σελέμπριτιζ από το χώρο του θεάματος είναι οι πρωταθλητές του μέσου. Πρώτη με διαφορά η Katy Perry, με 94,14 εκατομμύρια ακόλουθους, ενώ ο Μπαράκ Ομπάμα είναι τέταρτος μετά τους Justin Bieber και Taylor Swift.
Do not sit still. Do not weep. MOVE. We are not a nation that will let HATE lead us.
— KATY PERRY (@katyperry) 9 Νοεμβρίου 2016
Στην Ελλάδα, πρώτος σε επιρροή λογαριασμός είναι αυτός του Γιάνη Βαρουφάκη με 823,4 χιλιάδες ακολούθους (αν και έχει μια διεθνή περισσότερο ακτινοβολία καθώς τουιτάρει κυρίως στα Αγγλικά) και τον ακολουθεί η Φαίη Σκορδά (588,5 χιλιάδες ακόλουθοι) και ο Νίκος Χατζηνικολάου (567 χιλιάδες ακόλουθοι).
Ο Αλέξης Τσίπρας έχει μόλις 419 χιλιάδες ακόλουθους και βρίσκεται στη 19η θέση της ελληνικής κατάταξης (με την ιδιαιτερότητα ότι ποτέ δεν τουιτάρει ο ίδιος).
Έχουμε το δίκιο με το μέρος μας.
Θα τα καταφέρουμε.
Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία.#Syntagma #OXI #dimopsifisma— Alexis Tsipras (@atsipras) 3 Ιουλίου 2015
Να σημειωθεί ότι πολλές start up εταιρείες δραστηριοποιούνται στο Twitter πουλώντας ακόλουθους. Οι εταιρείες αυτές συντηρούν εκατοντάδες χιλιάδες ψεύτικους λογαριασμούς για να τονώνουν το διαδικτυακό ίματζ των πελατών τους. Πολλές φορές λοιπόν ό,τι λάμπει στο Twitter δεν είναι αυθεντικό “αστέρι”…
Με τόσες στρεβλώσεις είναι αδύνατο να μιλήσει κανείς για μέσο χρήστη. Ο φυσιολογικός χρήστης πάντως περισσότερο αισθάνεται ως “φωνή βοώντος εν τη ερήμω” παρά ως ενεργό μέλος μιας κοινότητας ή μιας παρέας.
[wt-tip]Δεν είναι λίγοι αυτοί που κατηγορούν το μέσο για ελιτισμό. Δεν παύει ωστόσο να είναι ένας συναρπαστικός, ποιοτικός νέος τρόπος επικοινωνίας με τον κόσμο.[/wt-tip]